Premier Mark Rutte vindt het inreisverbod voor zeven islamitische landen dat de Verenigde Staten heeft ingesteld “in de kern discriminerend”. De maatregel is volgens hem in strijd “met onze waarden en niet effectief”.
Dat zei hij donderdag in een debat in de Tweede Kamer. “Wij betreuren de maatregel”, verklaarde de premier. “Het duwt mensen naar de verkeerde keuze.” Rutte snapt wel dat de Amerikaanse regering zich zorgen maakt over het feit dat zich mogelijk terroristen tussen migranten verbergen. Daar moeten we alles tegen doen, voegde hij eraan toe.
De Tweede Kamer had Rutte gevraagd zich duidelijker uit te spreken tegen de stap van de Amerikaanse president Donald Trump. Zondag liet de premier in een gezamenlijke verklaring met minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken weten dat hij het inreisverbod afwijst en betreurt.
“Nederland is ervan overtuigd dat vluchtelingen van oorlog en geweld een veilig heenkomen verdienen ongeacht hun afkomst of geloof. Deze opvatting blijven we uitdragen”, aldus Rutte en Koenders. “Wij zijn alert op de mogelijkheid dat potentiële terroristen misbruik maken van asielprocedures. Veiligheidsdiensten hebben hier een belangrijke taak.”
Ferme veroordeling
Partijen vonden dat Rutte krachtiger stelling moest nemen. GroenLinks-leider Jesse Klaver riep de minister-president dinsdag al naar de Kamer, maar die liet zich tot ongenoegen van veel partijen vervangen door minister Koenders.
De premier was woensdag ook niet bij de anti-Trumpdemonstratie in Den Haag. Dit in tegenstelling tot vicepremier (en PvdA-leider) Lodewijk Asscher. "Mijn taak is het de problemen op te lossen, niet om te demonstreren."
De Kamer besloot het geplande debat donderdag over de komende Europese top uit te breiden. Zo kunnen ook de "discriminerende maatregelen'' van Trump aan de orde komen, aldus initiatiefnemer Michiel Servaes van de PvdA-fractie. Rutte zou dat debat al samen met Koenders bijwonen.
"Heel blij dat de premier het nu klip en klaar zegt", reageerde Servaes.
Steun voor de Amerikaanse maatregel is er van de PVV en Groep Bontes/Van Klaveren (VoorNederland). Volgens Rutte zorgt hun wens om de grens dicht te doen er juist voor dat "mensen zich bekeren tot terrorisme''. Bovendien is het slecht voor de Nederlandse economie.
Douanecontroles op Schiphol
Het kabinet maakte dinsdag al bekend dat het overleg met de VS over Amerikaanse douanecontroles op Schiphol is opgeschort als reactie op het inreisverbod. De gesprekken over preclearance gingen vorig jaar van start.
Door Amerikaanse douaniers in Nederland al te laten controleren zouden Nederlandse reizigers veel minder lang in de Verenigde Staten in de rij hoeven te staan, zo luidde een van de argumenten ervoor. Ook voor het goederenvervoer zou het volgens Rutte voordelen opleveren.
Rutte zei eind 2016 nog dat de gesprekken nog wel een of twee jaar zouden gaan duren.